Haaren is een gemeente in de provincie Noord-Brabant. Haaren ligt op een hoogte van 9 meter.

Dichtstbijzijnde grote steden zijn 's-Hertogenbosch en Tilburg.

Landschap

In de gemeente Haaren bevinden zich veel bos- en natuurgebieden, waaronder een deel van het Nationaal Park Loonse en Drunense Duinen.

Langs Esch loopt het riviertje de Esschestroom. Langs Biezenmortel loopt het riviertje de Leij en de Zandleij

Haaren staat bekend als De Tuin van Brabant en dankt deze naam mede aan de aanwezigheid van boomkwekerijen.

Geschiedenis

Haaren is een oud boerendorp met als oudste kern, wat vondsten uit de prehistorie en de Romeinse Tijd betreft, de buurtschap Belveren. Behalve de kom, die met de kerk en het raadhuis werd verplaatst, bestaat het dorp uit de buurtschap Belveren en de omliggende gehuchten en nederzettingen de Noenes, de Voort, Heesakker, Eind, Gever, Kerkeind, Holleneind en de Raam.
Al deze buurtschappen hebben overwegend een langgerekt patroon, liggend aan diverse beeklopen, zoals de Raamse Loop, de Kempenloop, de Ruybosche Waterloop, het Elsbroeks Waterloopje en de Essche Stroom, als uitloper van de Leij. Aan de noordoostkant is het beekdal van de Oude Leij gelegen.
Een aparte plaats neemt het landgoed de Nemerlaer in, waar doorheen de gekanaliseerde Essche Stroom loopt, en met de parkachtige aanleg rondom het kasteel. Het wordt beschouwd als een natuurgebied, een waardevol reservaat met bijzondere plant- en diersoorten.
Haaren is wel eens een tiendakkerdorp genoemd, bestaande uit de centraal gelegen kerk met daaromheen de gehuchtenkrans. In de 12 de eeuw kreeg het dorp reeds een eigen bedehuis en in de 14 de eeuw een kapel op de Belverse Akkers. Van de oude kerk is alleen de toren uit 1472 met de fundamenten van het schip overgebleven. Toen deze kerk omstreeks 1648 gesloten moest worden werd veel later in Belveren een schuurkerk gebouwd. Voor de Waterstaatskerk uit 1855 aan de Kerkstraat, die door brand werd verwoest, kwam in 1913 de neogotische St. Lambertuskerk in de plaats.
Verspreid over het gebied staan nog verschillende vrij gaaf bewaard gebleven boerderijen, enkele uit de 17 de en 18 de eeuw.
De meeste stammen uit de 19 de en begin twintigste eeuw. Daarnaast zijn er diverse fraaie dorpswoonhuizen uit de 18 de en 19 de eeuw overgebleven.
Haaren werd ook bekend als de vestigingsplaats van het Groot-Seminarie van het Bisdom uit 1839, dat in de Tweede Wereldoorlog berucht werd als Polizeigefängnis en gijzelaarskamp; van het bisschoppelijk paleis uit 1853 voor mgr. Zwijsen, en om zijn vele boomkwekerijen, waardoor het dorp het predikaat "Tuin van Brabant" kreeg.